İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) 39 ilçede 480 eczacıyla yaptığı araştırmaya nazaran, eczacıların yüzde 99,6’sı ilaç tedarikinde zahmet çekiyor. Yüzde 26,3’ü ilacın yanı sıra, tıbbi ekipman bulmada da dert çekiyor. Eczacıların yüzde 64,6’sı bu durumdan Sıhhat Üst Kurumu’nı, yüzde 52,2’si yabancı ilaç şirketlerini, yüzde 47,8’i ise yerli ilaç firmalarını sıkıntıdan sorumlu görüyor.
İPA’nın yaptığı İstanbul’da Eczacılar Araştırması, eczacıların gözünden son periyotta artan ilaç tedariki sıkıntısını gündeme getirdi. 480 eczacıyla 20-25 Aralık tarihleri ortasında, telefon üzerinden yapılan araştırmaya nazaran, en çok, çocuk hastalıkları ilaçlarında tedarik sorunu yaşanıyor. İkinci sırada ise teneffüs yolu, kalp ve damar hastalıkları ile ilgili ilaçlar yer alıyor.
“En değerli sebebi döviz kurundaki artış”
Diyabet, kanser, ruh ve hudut hastalıkları ilaçları tedarikinde de önemli badirelerin yaşandığı görüldü. Eczacılar, tükenen ilaçların yenilerini ortalama üç haftada rafa koyabildiklerini söyledi. Eczacılara, ilaçlardaki tedarik meselesinin sebepleri sorulduğunda, üç neden öne çıktı. Yüzde 77,2’si en kıymetli sebebinin döviz kurundaki artışlar, yüzde 45,9’u sıhhat üst kurumunın uyguladığı ilaç fiyatlandırma siyasetleri, yüzde 34,9’u ise hammadde zahmeti olduğunu söyledi.
Eczacılara nazaran, 161 ilaçta, yaklaşık üç aydır tedarik sorunu bulunuyor. Bunların yüzde 60’ını ithal ilaçlar oluşturuyor. Eczacıların yüzde 64,6’sı bu durumdan Sıhhat Üst Kurumu’nı, yüzde 52,2’si yabancı ilaç şirketlerini, yüzde 47,8’i ise yerli ilaç firmalarını meseleden sorumlu görüyor.
Eczacılar: İlaçlara artırım yapılması kaçınılmaz
Eczacılar sorunun tahliliyle ilgili fikirlerini de lisana getirdi. Yüzde 58,5’i ilaç fiyatlandırması için kullanılan sabit döviz kurunun tekrar düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Şubat ortasında düzenlenen sabit kur fiyatlandırmasının (15 Şubat’ta 1 avro bedeli, yüzde 37,43’lük bir artışla 6,2925 TL’ye çıkarıldı) sene başında ve yılda üç yahut daha fazla kere yapılması gerektiğini söyledi. Eczacıların yüzde 19,6’sı ilaçlara artırım yapılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtirken, yüzde 13,4’ü stokçuluk, üretim ve dağıtım üzere bahislerde kontrollerin artırılması gerekliliğinden bahsetti.
“Birer tane dahi alamadığımız ilaçlar var”
Eczacılar, araştırmacılarla yaşadıklarını problemleri şöyle anlattı:
“Yıllardır sorun yaşardık fakat bu sene inanılmaz boyutlara geldi. Üç aydır sorun yaşıyoruz lakin son 2 aydır inanılmaz bir boyuta geldi. Stokçuluk yapıyorlar üzere söylentiler oluyor fakat Türkiye’de 24 bine yakın eczane var. 7 bini İstanbul’da. Türkiye’deki en büyük ecza deposuna bir eserden 200 tane geliyor. Eczane başına bir tane bile ilaç düşmüyor. Birer tane dahi alamadığımız ilaçlar var.
“Hastalarımızı geri çevirmek zorunda kalıyoruz”
“Depoya soruyoruz, birçok ilacın depoya gelmediğini söylüyorlar. Hastalarımız karşı biz de mahcup oluyoruz. Vermek istemediğimizi sanıyorlar lakin o denli bir şey yok. Hastalarımızı geri çevirmek zorunda kalıyoruz.”
“‘Bulunmayan ilaçtan eczacı sorumlu değil’ yazıları asıyoruz”
“Birçok ilaç piyasada yok şu anda. Salgının artığını düşünürsek, biz ve hastalar çok meşakkat içerisindeyiz. Hastalara daima olarak ‘Bu ilacımız yok, öbür eczanelerden alabilirsiniz’ demek hakikaten çok üzücü. Daima reçete geliyor ve en az iki üç ilaç piyasada yok. Beşerler ilaçlarına erişemiyor ve bu huzursuzluk yaratıyor. O yüzden biz her yere ‘Bulunmayan ilaçlardan eczacımız sorumlu değildir’ biçiminde bir bilgilendirme asmak zorunda kalıyoruz.”
“Bir baba hasta çocuğuna ilaç bulmak için İzmit’ten İstanbul’a geldi. 57 eczane aramış.”
