Kuantum kıyameti nedir, endişelenmeli miyiz?

Bilinmeyen ve şifreli dokümanların birdenbire, basitçe açılabildiği bir dünya düşünün. İşte bu dünya “kuantum kıyameti” olarak biliniyor.

Kısaca kuantum bilgisayarlar, şimdiye kadar geliştirdiğimiz ve bugün kullandığımız bilgisayarlardan çok farklı biçimde ve teorik olarak çok daha süratli çalışıyor.

Olağan bir bilgisayarın karmaşık bir datayı deşifrelemesi, milyarlarca kombinasyonu çözmesi yıllar sürebilir. Tahminen de bu süreci hiçbir vakit tamamlayamaz.

Lakin teorik olarak gelecekte kullanılabilecek bir kuantum bilgisayar bu süreci saniyeler içinde yapabilir.

Bu tıp bilgisayarların insanlık için bir sürü sorunun tahlili olabileceği düşünülüyor. İngiltere hükümeti, Ulusal Kuantum Hesaplama Merkezi’ne önemli yatırımlar yapıyor, bu alanda süratli gelişmeler sağlamaya çalışıyor.

Lakin kuantumun karanlık tarafı da var.

Bilgi hırsızları

ABD, Çin, Rusya ve İngiltere de dahil olmak üzere birçok ülke kuantum bilgisayarlar geliştirmek için çok önemli yatırımlar yapıyor, siber dünyada üstünlük kazanmaya çalışıyorlar.

Her gün şifrelenmiş bilgilerimiz siber dünyada müsaademiz olmadan toplanıp bilgi bankalarında saklanıyor. Bu datalar, data hırsızlarının kuantum bilgisayarlarla yapabileceği akınlara karşı çok hassas.

PostQuantum isimli şirkette baş stratejist olarak çalışan Harri Owen, “İnternette günümüzde, alışveriş, banka süreçleri, toplumsal medya etkileşimi üzere yaptığımız her şey şifreli bir biçimde yapılıyor” diyor ve ekliyor:

“Ancak bu şifreleri kırma kapasitesine sahip bir kuantum bilgisayar icat edilince, o bilgisayarın kullanıcısı bütün bu banka hesaplarına erişim sağlayabilecek ve devletlerin savunma sistemlerini yok edebilecek güce sahip olacak… Bitcoin cüzdanları büsbütün boşaltılacak.

Cambridge ve Kolorado merkezli Quantinuum şirketinin lideri İlyas Khan da bu görüşe katılıyor:

“Kuantum bilgisayarlar bildiğimiz tüm şifreleme sistemlerini işe yaramaz hale getirecek. Bu bilgisayarlar hayatımız için büyük bir tehdit.”

Kuantuma karşı müdafaa

Pekala bu derece büyük bir tehdit ile karşı karşıyayken neden bu mevzuyu daha çok konuşmuyoruz?

İngiltere’de ismini vermek istemeyen bir kamu çalışanı, şayet kuantum bilgisayarlarına karşı rastgele bir savunma stratejisi geliştirilmeseydi “çok makus şeylerin olabileceğini” söyledi.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Eyül 2021’de bir kuantum araştırma merkezini ziyaret etti

Aslında günümüzde çeşitli savunma stratejileri mevcut ve geliştiriliyor. İngiltere hükümetinin bâtın bilgi ve bilgilerinin tamamı ‘post-kuantum’, yani kuantum ötesi şifrelendirme sistemleriyle korunuyor. Araştırmacılar ise bu yeni şifreleme teknolojilerinin kuantum bilgisayarlara karşı güçlü olmasını umuyor.

Google, Microsoft, İntel ve dünyanın en büyük bilişim teknolojisi şirketi olan IBM üzere teknoloji devleri, kuantum sıkıntısına tahliller arıyor. Birebir vakitte Quantinuum ve Post-Quantum üzere uzman şirketlerin de çalışmaları sürüyor.

ABD Ulusal Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nde (NIST) de sanayiyi, devletleri ve toplumdaki en kritik kesimleri koruyacak standartlaştırılmış bir savunma stratejisi geliştiriliyor.

Alışılmış bütün bunların maliyeti yüksek olacak.

Kuantum bilgisayarcılığı değerli ve zahmetli, birebir vakitte da çok önemli düzeylerde güç harcayarak ısı yaratan, ekolojik olmayan bir teknoloji.

Kuantuma sağlam algoritmalar geliştirmek vaktimizin en büyük güvenlik teşebbüslerinden bir tanesi. Lakin uzmanlar hiçbir şey yapmamanın artık bir opsiyon olmadığını söylüyor.

• Bilim insanları kuantum bilgisayarıyla yapılan deneyde ‘zamanı geriye aldı’
• Kuantum sayesinde ‘süper inançlı internet’ geliyor
• Çin dünyanın birinci kuantum uydusunu fırlattı